Ngôi nhà cổ trên đất Bình Dương

Là thành phố có nhiều địa điểm du lịch hấp dẫn, ngoài những khu du lịch mới lạ, hấp dẫn du khách, Bình Dương còn thu hút nhiều du khách nhờ những ngôi nhà cổ đã tồn tại hàng trăm năm qua. Trong hành trình khám phá du lịch vùng đất Bình Dương, có thể nói đây cũng chính là nét độc đáo, thú vị rất đáng để khám phá.

Lưu dấu xưa

Dù phát triển công nghiệp nhanh chóng nhưng Bình Dương vẫn còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa lâu đời. Đặc biệt trên địa bàn tỉnh còn rất nhiều ngôi nhà cổ dân gian có giá trị cao về lịch sử, văn hóa, kiến ​​trúc và nghệ thuật. Hiện nay, trên địa bàn tỉnh có 5 ngôi nhà cổ được xếp hạng di tích lịch sử nghệ thuật, trong đó có 2 ngôi nhà là di tích cấp quốc gia, trong đó có Nhà cổ Trần Công Vàng và Nhà cổ Trần Văn Hổ  (ở phường Phú Cường, TP.Thủ Dầu Một). Một) và 3 di tích cấp tỉnh gồm Nhà cổ Nguyễn Tri Quan (huyện Tân An, TP.Thủ Dầu Một), Nhà cổ Đỗ Cao Thứa và Nhà cổ Dương Văn Hổ (xã Bạch Đằng, TP.Tân Uyên). ).

Nhà cổ Trần Văn Hổ ở đường Bạch Đằng, phường Phú Cường, TP.Thủ Dầu Một

Theo Trung tâm Xúc tiến Du lịch tỉnh, phần lớn nhà cổ Bình Dương được xây dựng vào cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Để tạo hình được những ngôi nhà cổ có giá trị quý giá, chủ nhân ban đầu của những ngôi nhà này đã phải cất công làm việc và xây dựng liên tục trong nhiều năm do quá trình xây dựng rất phức tạp, đòi hỏi kỹ thuật công phu và sự tinh xảo của thợ thủ công. Chi phí xây dựng một ngôi nhà cổ cao đến mức chỉ có giới quý tộc và những người giàu có mới đủ khả năng chi trả. Nó không chỉ phản ánh lối sống của người dân Bình Dương xưa mà còn thể hiện sự giàu có, sung túc của những người có địa vị của gia chủ.

Những ngôi Nhà Cổ trên đất Bình Dương đã trở thành điểm tham quan thú vị, hấp dẫn của nhiều du khách gần xa, đặc biệt là những ai muốn tìm hiểu về nghệ thuật trang trí cổ của vùng đất Bình Dương xưa.

Khám phá thú vị

Những ngôi nhà cổ độc đáo Bình Dương 

Theo tìm hiểu của chúng tôi, có lẽ một trong những ngôi nhà cổ đẹp và độc đáo nhất ở Bình Dương là hai ngôi nhà cổ Trần Văn Hổ và Trần Công Vàng, tọa lạc tại P.Phú Cường, TP.Thủ Dầu Một. Đến đây, du khách có thể cảm nhận được hình bóng của quá khứ,thời gian như quay lại để trở về  ngày xưa với những in dấy được lưu giữ tại những ngôi nhà được xây dựng từ hàng trăm năm trước. 

Dọc con đường Bạch Đằng, qua chợ Thủ, những ngôi nhà cổ của ông Trần Văn Hổ (số 18 đường Bạch Đằng, P. Phú Cường, TP.Thủ Dầu Một) trầm mặc, bình yên và lặng lẽ phản chiếu êm dịu bên dòng sông Sài Gòn hiền hòa. Ngôi nhà được công nhận là Di tích Quốc gia vào năm 1993 và được coi là một ngôi nhà cổ có kiến ​​trúc, nghệ thuật và trang trí xuất sắc. Ngôi nhà được xây dựng vào năm 1890 bởi cha của ông Hổ là cụ Trần Văn Lan và hoàn thành vào năm 1893. Ngôi nhà sau đó được nhà nước tiếp quản khi con cháu của chủ sở hữu đều di cư ra nước ngoài sinh sống. Ngôi nhà được làm bằng các loại gỗ quý như cẩm lai, tuyết tùng, gõ và trắc nên rất chắc chắn và bền bỉ. Ấn tượng nhất là nội thất gia đình với những vật dụng, , lối trang trí hoa văn và các câu liễn, đối treo rất đẹp.

Nhà cổ Trần Văn Hổ có 3 gian 2 chái. Bên trong ngôi nhà có 36 cây cột tròn bằng gỗ tạo nên nét vững chãi, trang nghiêm. Câu đối, trường kỷ, ván giường, từ bàn ghế đến các tủ thờ,những vật trang trí đã phần lớn thể hiện rõ nét cuộc sống của chủ nhân ngôi nhà… không chỉ có độ bền cực cao, tuổi đời đã lâu mà còn chứa đựng giá trị nghệ thuật và kinh tế cao. Ngôi nhà không chỉ thể hiện sự giàu có, địa vị của chủ nhân mà còn phản ánh phần nào nếp sống của người dân Bình Dương xưa.

Nhà cổ Trần Công Vàng tỉnh Bình Dương

Cách đó không xa là di tích ngôi nhà cổ Trần Công Vàng ở số 21 đường Ngô Tùng Châu, nằm khuất sâu trong khu chợ Thủ Dầu Một và được cho là ngôi nhà cổ nhất Bình Dương. Ngôi nhà được tuyên bố là Di sản Quốc gia vào năm 1993. Hiện gia đình chị Trần Thị Ánh Tuyết (con cụ Trần Công Vàng) sinh sống tại đây và trông coi ngôi nhà. Theo bà Tuyết, ngôi nhà của ông Trần Công Vàng được xây dựng từ năm 1889 đến năm 1892, đến chị đang là đời thứ 5 sở hữu ngôi nhà.

Nhà cổ Trần Công Vàng, gồm nhà trên và nhà dưới là nơi sinh hoạt của chủ nhà đều được xây dựng theo kiểu chữ đinh ngược (tức là phần nhà ngang nằm bên trái nhà trên thay vì bên phải như thông thường). Nhà trên được xây dựng theo kết cấu năm gian, hai chái. Toàn bộ kết cấu ngôi nhà được làm bằng các loại gỗ quý như: Thảo, Sao, cẩm lai, quỳnh đường, mun... Điều đặc biệt là tất cả các yếu tố cấu thành nên ngôi nhà đều được lắp ghép và kết nối với nhau thông qua một hệ thống mộng gỗ. lồng vào nhau nhưng rất chắc chắn. Điều này chứng tỏ những người thợ làm đồ gỗ xưa ở Bình Dương có tay nghề cao, kỹ thuật làm đồ gỗ rất tinh xảo.

Đến đây, du khách còn có cơ hội tìm hiểu thêm về phong cách trang trí truyền thống của các gia đình Việt xưa qua những bức ảnh, những hoa văn chạm trổ, những bức sơn thiếp, khảm cẩn xà cừ hết sức công phu và tinh tế. Ngoài những giá trị về mặt nghệ thuật, nhà cổ Trần Công Vàng còn chứa đựng nhiều giá trị văn hóaTrong nhà còn lưu giữ nhiều bình phong , liễn đối trang trí bằng chữ Hán mang ý nghĩa văn hóa thể hiện quan niệm sống của người xưa.

Về Bình Dương hôm nay, bạn sẽ bắt gặp những ngôi nhà cổ trầm mặc, yên bình bên những khu, cụm công nghiệp sầm uất. Các di tích này được đưa vào Quy hoạch khai thác các tuyến du lịch và tuyến du lịch của ngành du lịch Bình Dương. Hy vọng khi dịch bệnh Covid-19 trên cả nước được kiểm soát ổn định, những ngôi nhà cổ còn sót lại sẽ trở thành điểm tham quan thú vị không chỉ với du khách trong nước mà cả du khách quốc tế khi đến với Bình Dương.

Theo Báo Bình Dương