Kiệt tác thiên nhiên ở ngôi đình cổ trên đất Thủ

Bình Dương có một ngôi đình cổ hơn 200 năm tuổi là đình cổ Tân An hay còn gọi là đình Bến Thế. Ngôi đình này sẽ làm say đắm lòng người với kiệt tác độc đáo của thiên nhiên, độc nhất vô nhị, vô cùng độc đáo đem lại sức hút mới lạ.

Tọa lạc trên một ngọn đồi thấp thuộc khu 1, phường Tân An TP Thủ Dầu Một (Bình Dương), đình Tân An - Đình Bến Thế được bao bọc bởi hàng trăm cây cổ thụ quý hiếm, tạo nên vẻ huyền bí. Ngôi nhà đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di tích Kiến trúc Nghệ thuật Quốc gia năm 2014.

Những ai đã từng đến vùng đất Tân An - Bến Thế đều bị hút hồn vào hình ảnh thơ mộng của những cánh cổng của một khu đình cũ, với cây đa trăm tuổi và bộ rễ chằng chịt ôm lấy hai cánh cổng rêu phong cổ kính, gắn bó với thời gian. Hình ảnh được nhà làm phim Việt chọn làm bối cảnh chính với bối cảnh làng quê Nam Bộ xưa. Đình Tân An được xây dựng vào năm 1820 để thờ Tiên Quân Cơ Nguyễn Văn Thành, một trong những vị khai quốc công thần của triều Nguyễn.

Con đường từ cổng vào đình ấn tượng bởi lá vàng rải khắp

Từ ngoài cổng vào bạn sẽ bắt gặp một khu rừng quanh năm xanh tốt với nhiều loại gỗ quý như sồi, sao, hương thảo và dầu,... Sau khu rừng là cổng tam quan dẫn vào bên trong ngôi đình. Trước các cột và bệ thờ đều có các bức hoành phi, liễn đối  được viết bằng chữ Hán, rất có giá trị cho việc tìm hiểu và nghiên cứu văn hóa.

Ngày nay, Tòa thị chính lưu giữ Sắc phong của vua Tự Đức, ban tặng năm 1853. Đình Tân An không chỉ lưu giữ các giá trị văn hóa lịch sử ,mà còn là nơi sinh hoạt văn hóa tinh thần của nhân dân địa phương và cả khu vực vào ngày rằm tháng 11 ( theo lịch âm). Ba năm đáo lệ một lần (Chánh tế) có hội lớn (từ ngày 14 đến ngày 16) hàng đêm mời cả đoàn hát bội về hát cúng tế  . 

Theo tài liệu của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương, ban đầu Đình Tân An chỉ gồm vài chòi lá đơn sơ nên có tên gọi là “TươngAn Miếu” do người dân của 4 xã quen gọi bao gồm: Tương Bình (nay là Tương Bình Hiệp), Tương An (nay là Tân An), Tương Hòa (nay là Định Hòa), ​​Cầu Định (nay là Hòa Định) được lập để thờ thần Thành Hoàng Bổn Cảnh và vị trí làng được đặt ở đình Tân An.

Khoảng 30 năm sau, các cụ tổ họ Nguyễn (làm chức Ban biện) đã đứng ra khởi công xây dựng lại ngôi đình với quy mô rất lớn để ngôi điình có được hình dàng như bây giờ . Mặt khác, dòng họ Nguyễn là một trong những lớp cư dân đầu tiên đến đất Tân An khai hoang lập nghiệp và có công trùng tu hội làng nên dân làng tôn là “Tiền hiền - Hậu hiền” và được thờ bên trong chánh điện để tỏ lòng thành kính .

Đình được bao phủ bởi hàng trăm cây cổ thụ quý

Ngày 19 tháng 11 năm Tự Đức thứ 21 (1869), vua Tự Đức ban xuống sắc phong cho  Đình Tân An, công nhận Đình làng và sắc phong Thần Thành Hoàng để nhân dân biết và thờ phụng. Sắc phong bao giờ cũng diễn ra tại Nhà thờ họ Nguyễn (nay là nhà ông Nguyễn Trí Quang). Theo sắc phong của vua Tự Đức, Thành Hoàng Bổn Cảnh.là vị thần chính được thờ trong đình làng.

Một văn bản do vua ban ra lấy danh nghĩa công nhận hoặc gia phong tước hiệu cho một vị thần thánh nào đó (ở đây chủ yếu là cho thần Thành Hoàng ở các đình làng) nhưng thực chất đó là sự thể hiện ý chí chủ quan muốn khẳng định quyền lực của triều đình phong kiến.

Một cây bồ đề rễ ôm trọn cổng đình gây ấn tượng, một cụ bà 81 tuổi sống gần đình cho biết khi còn nhỏ bà đã thấy cây ôm lấy cổng cho đến nay.

Cây bồ đề ôm lấy cổng có tuổi thọ gần 200 năm

Hoa văn cổng đình vẫn tồn tại trong sự bao bọc của rễ cây bồ đề

Cổng được xây dựng từ nhiều năm đã xuống cấp nhưng nhờ rễ cây ôm chặt nên đá không rơi xuống

Ở một cổng đình thứ 2, một cây bồ đề cũng ôm lấy cổng tạo nên một kiệt tác tuyệt đẹp. Nhìn từ bên ngoài sẽ thấy như cây đang sống trên không.

Đình được che khuất bởi những cây cổ thụ, tạo nên sự huyền bí

Ngôi đình được làm bằng nhà gỗ với hoa văn tinh xảo, sau này để đảm bảo an toàn, cơ quan chức năng cho tu sửa một chút

Mái lợp bằng ngói vẫn được đảm bảo dù trải qua hàng trăm năm

Hương Chi/ tienphong.vn