Độc đáo ngôi đình người Hoa đầu tiên ở Sài Gòn

Tọa lạc trên đường Trần Hưng Đạo, quận 5, TP.HCM, Đình Minh Hương được xây dựng từ năm 1789 khi cộng đồng người Hoa đến định cư tại Sài Gòn - Chợ Lớn.

Đình Minh Hương nằm trên đường Trần Hưng Đạo, quận 5, TPHCM do cộng đồng người Hoa khi đến định cư ở Sài Gòn- Chợ Lớn xây dựng năm 1789

Vào thế kỷ 17, nhà Minh bị thay thế bởi nhà Thanh ở Trung Quốc, nhiều người bị lưu đày sang Việt Nam. Cái tên Minh Hương là từ ghép thời nhà Minh, trong đó "Hương" có nghĩa là làng. Minh Hương là “Làng Người Minh” và được dùng để chỉ cộng đồng người Hoa tại Việt Nam.

Năm 1698 làng Minh Hương được thành lập. Một ngôi đình để sinh hoạt cộng đồng được xây dựng để hòa nhập với cộng đồng người Việt. Theo quan niệm của người Việt, làng xã cần có đình làng để thờ các thành hoàng, người sáng lập hoặc người có công với vùng đất ấy. Đây cũng là ngôi đình người Hoa đầu tiên ở khu Sài Gòn Chợ Lớn.

Năm 1808, vua Gia Long ban cho tên "Gia Thanh đường" nên đình còn có tên Minh Hương Gia Thanh.

Ban đầu, đình chỉ có một tầng . Năm 1962 đình xây dựng thêm tầng lầu trên chánh điện.

Lúc sơ khai, đình chỉ có 1 tầng. Năm 1962, đình xây dựng thêm tầng lầu trên chính điện 

Đình được xây dựng theo kiểu nhà 5 gian, khung gỗ, mái ngói, nền gạch. Không gian bên trong gồm võ ca, chánh điện, hậu điện. Ở phía bên phải của võ ca là miếu Ngũ Hành.

Khung gỗ kết cấu kẻ chuyền và các cột gỗ kê trên đá tạo nên một bầu không khí cổ kính. Treo cột và cây đà là một số  hoành phi, câu đối được làm vào giữa thế kỷ 19.

Bộ khung gỗ kết cấu kiểu kẻ chuyền và các cột gỗ kê trên chân đế bằng đá tạo nên dấu ấn cổ kính cho ngôi đình. Trên cột và các đà ngang treo nhiều hoành phi, câu đối được làm từ giữa thế kỷ 19

Chánh điện được xây dựng trên nền cao. Cuối chánh điện là ba khám thờ lớn bằng gỗ đặt trên nền gạch có chạm trổ dọc được chạm viền chung quanh lưỡng long tranh châu. Khám thờ thần đặt ở giữa bài vị: Ngũ thổ tôn thần- Ngũ cốc tôn thần- Đông trù tư mệnh- Bốn cảnh thành hoàng. Trước khám thờ có lư hường trầm bằng đá và tượng của Trịnh Hoà Đức, Ngô Nhân Tịnh- 2 người Minh Hương làm quan đến chức Thượng thư, cùng với Lê Quang Định hợp thành  "Gia đinh tam gia" nhóm nổi tiếng về văn học và sử học.

Chính điện xây trên nền cao

Đình Minh Hương hiện còn lưu giữ 25 bức hoành phi, 29 bộ câu đối, tập trung nhất là không gian võ ca. Ngoài ra, trong khuôn viên đình còn lưu giữ nhiều hiện vật vô giá, trong đó có chiếc chuông đồng niên đại 1823, bộ ghế chạm rồng phượng.

Mái đình được trang trí với lưỡng long tranh châu, cá hoá long, tượng ông Nhật bà Nguyệt,phú điêu trích tuồng tích của văn hóa dân gian Trung Quốc.

Trên mái đình trang trí hình lưỡng long tranh châu, cá hoá long, tượng ông Nhật bà Nguyệt,phú điêu trích tuồng tích của Trung Quốc

Năm 1993,  đình Minh Hương Gia Than được công nhận là di tích kiến ​​trúc và nghệ thuật cấp quốc gia.

Mái đình lợp ngói lưu ly, loại ngói phổ biến trong kiến trúc ở Việt Nam và các nước Á Đông. Hiện, phần mái được quét thêm lớp vữa để tránh hư hỏng

Cuối chính điện là 3 khám thờ lớn bằng gỗ đặt trên bệ gạch, được chạm viền chung quanh lưỡng long tranh châu

Khám thờ thần đặt ở giữa bài vị: Ngũ thổ tôn thần- Ngũ cốc tôn thần- Đông trù tư mệnh- Bốn cảnh thành hoàng. Trước khám thờ có lư hường trầm bằng đá và tượng của Trịnh Hoà Đức, Ngô Nhân Tịnh- 2 người Minh Hương làm quan đến chức Thượng thư, cùng với Lê Quang Định hợp thành  "Gia đinh tam gia" nhóm nổi tiếng về văn học và sử học.

Nguyễn Quang/dantri.com.vn