Cổ tự xứ Bình Dương

Không chỉ là một trong những ngôi chùa cổ xưa nhất tại vùng đất Bình Dương, chùa Châu Thới là ngôi chùa cổ ghi dấu sự hình thành và phát triển Phật giáo Bắc tông ở vùng Đông Nam Bộ. Không chỉ vậy, đây còn là một danh thắng nổi tiếng của Bình Dương thu hút đông đảo khách du lịch..

Ngôi chùa cổ nhất vùng Đông Nam Bộ

Chùa Châu Thới, tên chính thức là chùa Núi Châu Thới  (Châu Thới Sơn tự), là ngôi chùa cổ nhất ở miền Đông Nam Bộ. Chùa tọa lạc trên núi Châu Thới (phường Bình An, xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương)). Núi cao 82 mét, diện tích khoảng 25 ha, nằm trên một vùng đồng bằng rộng lớn.

Theo sử sách, chùa Châu Thới do Thiền sư Khánh Long (thuộc Thiền tông Bắc tông) xây dựng vào năm 1612 và có liên quan đến lịch sử di dân của người Việt vào phương Nam. Thiền sư Khánh Long là người tu theo đạo và đắc đạo Phật pháp từ nhỏ. Ngài thương dân phiêu bạt nơi rừng thiêng nước độc nên hằng ngày phát nguyện niệm Phật, cầu an lạc cho chúng sanh, chọn núi Châu Thới  dựng chùa Hội Sơn. Trải qua nhiều đời trụ trì, chùa được đặt theo tên núi Châu Thới . Nhờ địa thế hiểm trở, thanh vắng nên chùa Châu Đồ trở thành nơi trú ẩn, hoạt động của cán bộ, chiến sĩ cách mạng trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.

Toàn cảnh chùa Châu Thới nhìn từ trên cao

Trải qua hơn 400 năm, chịu ảnh hưởng của thiên tai, chiến tranh, chịu nhiều mất mát nhưng những gì còn lại hiện diện ở Châu Thới là ngôi chùa cổ kính chìm trong những dấu ấn văn hóa, tín ngưỡng Phật giáo giao hòa cùng với văn hóa dân gian. Ngôi chùa ngày nay là một quần thể đa dạng các cấu trúc được xây dựng trong các thời kỳ khác nhau, bao gồm các sảnh chính và các điện thờ.Thiên Thủ Thiên Nhãn, Linh Sơn Thánh Mẫu, Diêu Trì Kim Mẫu, Ngũ Hành Nương Nương, Ngọc Hoàng Thượng Đế... Năm 1930, nhà tổ và giảng đường của chùa được trùng tu.

Trong khoảng thời gian từ năm 1971 đến năm 1993, chùa được xây dựng với cống tam quan, chánh điện và và hơn 220 bậc thang dẫn lên cchùa. Điểm nổi bật trong trang trí kiến ​​trúc của chùa là chín con rồng lớn được bao phủ bởi những mảnh gốm sứ nhiều màu và được đặt ở đầu đao trên mái và hướng về các phía. Chùa hiện còn lưu giữ được nhiều tranh, tượng, pháp khí, xá lợi quý, đồ thờ tự có giá trị như bộ Bát La Hán bằng và Thập điện Diêm Vương bằng đất nung. Đây là hai bộ tượng độc đáo minh chứng cho sự phát triển rất sớm của nghề gốm ở địa phương. Ngoài ra, chùa còn lưu giữ ba pho tượng Phật bằng đá niên đại có tầm cuối thế kỷ 17 và tượng Quan Âm được tạc từ cây mít cổ thụ trồng trong vườn chùa. 

Ngôi chùa thiêng và "hòn đá thần"

Chùa Châu Thới nổi tiếng là ngôi chùa linh thiêng với nhiều truyền thuyết từ xa xưa. Sự linh thiêng này được biết đến trong câu chuyện Hòn đá thần hay “ông Tà””. Năm 1971, khi trụ trì cho mở đường và làm bậc thang từ chân núi lên chánh điện, phải đập rất nhiều đá. Một tảng đá lớn chặn đường ở bậc thứ 170. Công nhân không thể di chuyển hoặc phá đá. Vị sư trụ trì nghe chuyện, cho rằng đó là hòn đá bảo vệ là “thần” của ngôi đền, và xin ông giữ hòn đá. Tảng đá nằm giữa đường cho đến tận bây giờ. Trụ trì dùng sơn viết mấy chữ Hán:“Tà lão trung sơn”, tức “ông Tà giữa núi”.   Người dân địa phương gọi là đá "Ông Tà" hay  “hòn đá thần” và tôn thờ , cúng bái rất trang trọng.

Chị Bùi Mai Hương, du khách đến từ TP.HCM, sau khi viếng chùa cho biết:
“Tôi đến đây tham quan, cầu an cho gia đình vì được biết đây là ngôi chùa nổi tiếng linh thiêng, cảnh đẹp. Nơi này rất khác với nhiều ngôi chùa mà tôi đã từng đến. Tuy nhiên, các mỏ đá xung quanh núi có thể ảnh hưởng đến ngôi chùa. Mong cơ quan quản lý sớm có biện pháp xử lý kịp thời để bảo vệ cảnh quan chùa Châu Thới. "

Chùa Châu Thới là một nơi đẹp như tranh vẽ và tâm linh thu hút khách du lịch từ khắp nơi trên thế giới. Vị trí này rất thuận tiện cho du khách tham quan các điểm du lịch khác như:Chùa Tam Bảo,  suối Lồ Ồ, núi Bửu Long (TP. Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai). Vị trí và cảnh quan của núi Châu Thới càng tôn thêm vẻ uy nghiêm của ngôi chùa. Người ta nói rằng đó là nơi linh hồn của trời và đất hội tụ. Du khách thập phương tụ hội về đây vào những ngày mùng 1, ngày rằm, đặc biệt là ngày Tết, để cầu bình an. Do giá trị về lịch sử, văn hóa và kiến ​​trúc, chùa Châu Thới đã được công nhận là Di tích Lịch sử, Văn hóa và Cảnh quan Quốc gia vào năm 1989. 

Theo Hà Nội mới